TIR soruşturmasında Yargı ilk kez sordu: Resmi görev miydi?

Savcıların, askerlerin, gazetecilerin tutuklandığı TIR soruşturmasında yargı ilk kez sordu: Resmi görev mi?

Yargıtay 16.Ceza Dairesinde 26 Kasım’da (Can Dündar ve Erdem Gül’ün tutuklandığı gün) Adana’da TIR soruşturmasını yürüttükleri için tutuklanan savcılar ve Alay Komutanı Özkan Çokay’ın yargılandığı davada dairenin 18 madde ile sıraladığı kararlarda ilginç ayrıntılar ortaya çıktı.

Yargıtay 16.Ceza Dairesi davanın 3.duruşmasında aldığı kararlarla savcılar ve Özkan Çokay hakkında hazırlanan iddianamedeki usulsüzlükleri de adeta göz önüne serdi. İddianamede, savcılar ve Alay Komutanına “devlet sırrını ifşa” ve “hükümeti devirmeye teşebbüs” suçlaması yapılmış, ancak HSYK müfettişi Arif Sami Kaya ve iddianameyi hazırlayan savcı, MİT, MGK’ya ve Başbakanlığa müzekkere yazmadan TIR’lara eskortluk eden MİT’çilerin “resmi görevi” olup, olmadığını sormadan sevkiyatın yasal olduğuna sadece kendi kanaatleri ile hüküm getirmişti. Diğer yandan, savcı ve Alay Komutanına “hükümeti devirmeye teşebbüs” suçlaması yapılırken, kabine üyeleri veya hükümetten kimse şikayetçi olmadığı gibi mağdur olarak da iddianamede yer almamıştı. Olay yerindeki MİT personeli olduğu iddia edilen kişilerle, şoförlerin ifadeleri de alınmadığı gibi bu kişilerin de savcılar hakkında şikayeti bulunmamaktaydı.

3 duruşmayı “kamu güvenliği” gerekçesi ile kapalı yapan Yargıtay 16.Ceza Dairesi, 18 maddelik kararla iddianamedeki eksikleri de kabul etti.

“Resmi görevli olup olmadıklarını tutuklamadan sonra sordular”

Yargıtay 16.Ceza Dairesi, 26 Kasım’da aldığı kararlarda, “CMK 125.maddesi gereğince Başbakanlığa ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine müzekkere yazılarak, son soruşturma kararı eklenerek,, bu karara konu olan TIR’larda görevlendirilenlerin resmi görevleri, devletin iç ve dış güvenliği bakımından gizli tutulması gereken görev verilip verilmediği, görev mahiyetlerinin ne olduğu ve buna ilişkin görev belgesinin gizli oturumda incelenmek üzere talep edilmesi”ni istedi.

“Mağdur-şikayetçi olmayan hükümete duruşma gününün bildirilmesi kararı”

Daire ayrıca, iddianamede mağdur olarak yer almayan, şikayeti de bulunmayan hükümete duruşma gününün bildirilmesi kararını aldı.

“Askerlerin davası ile savcıların davası birleştirildi”

Öte yandan, kararda TIR’lar için “MİT TIRI” ifadesi hiç kullanılmazken, Adana 7.Ağır Ceza Mahkemesinde aynı dosyadan yargılanan askerlerle ilgili davanın Yargıtay’da savcıların yargılandığı dava ile birleştirilmesi kararı alındı. Davanın diğer duruşmasına askerler de katılacak.

Vali Coş, Servet Yörük ve tutuklanan komutan dinlenecek

Yargıtay 16.Ceza Dairesi ayrıca, “Tanık Cengiz Zeybek (Adana Emniyet Müdürü), Hüseyin Avni Coş (Sakarya Valisi), suç tarihinde Jandarma Gelen Komutanı olan Servet Yörük ve Jandarma Bölge Komutanı Hamza Celepoğlu’nun savunmaları alındıktan sonra tanık olarak dinlenmesi”ni istedi.

Dairenin aldığı kararlar şöyle sıralandı:

1-Sanık Özkan Çokay ve müdafisi heyetin reddine ilişkin karara itiraz etmeyeceklerini ve savunma yapacaklarını beyan etmeleri karşısında, davanın tutuklu olması, 2802 sayılı yasaya tabii olan sanıkların yargılanmalarının acil işlerden sayılması,, bu nedenle delil toplanması halinde bu sanık hakkında mağduriyete sebebiyet vereceğinden, diğer sanıklar müdafilerinin red nedeniyle savunma alınmaması ve delil toplanmaması yönündeki istemlerinin reddine,

2- TCK 312.madde kapsamında, son soruşturma kararı düzenlenmesi gözetilerek, suçtan zarar görme ihtimaline binaen duruşma gününün T.C hükümetine temsilen Başbakanlığa tebliğine,

3. Adana 7.Ağır Ceza Mahkemesinin 2014-161 esas sayılı ve Ceyhan Ağır Ceza Mahkemesinin 2015-130 esas sayılı dosyası ile bu dosyanın birleştirilmesine muvafakat edilmesine,

4.Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına müzekkere yazılarak, teşkilatta görevli olduğu beyan edilen, bu eylem nedeniyle tanık sıfatı ile bilgilerine başvurulması gerekli mensuplarının CMK 47.maddesindeki hususlar dikkate alınarak, kimliği gizlenmek suretiyle, tanık sıfatı ile dinlenmesi için 2937 sayılı yasanın 29.maddesi gereğince izin verilip verilmeyeceğinin sorulmasına,

5.CMK 125.maddesi gereğince Başbakanlığa ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine müzekkere yazılarak, son soruşturma kararı eklenerek, bu karara konu olan TIR’larda görevlendirilenlerin resmi görevleri, devletin iç ve dış güvenliği  bakımından gizli tutulması gereken görev verilip, verilmediği, görev mahiyetlerinin ne olduğu ve buna ilişkin görev belgesinin gizli oturumda incelenmek üzere talep edilmesine,

6-Soruşturma kapsamında beyanlarına başvurulan tanıklar ……..bulundukları yer Ağır Ceza Mahkemelerine olmadığı takdirde, Asliye Ceza Mahkemelerine dinlenmeleri için talimat yazılmasına, yazılacak talimata dosyada gizlilik kararı olduğu belirtilerek tanıkların gizli dinlenmesinin istenilmesine, ayrıca sanık ve müdafilerine duruşma gününün bildirilmesi, tanıkların talimat adresinde olmamaları ve talimatın iade edilmesi halinde duruşma günü beklenmeksizin bulundukları yer mahkemelerine talimat yazılmasına,

7- Tanık Cengiz Zeybek (Adana Emniyet Müdürü), Hüseyin Avni Coş (Sakarya Valisi), suç tarihinde Jandarma Gelen Komutanı olan Servet Yörük ve Jandarma Bölge Komutanı Hamza Celepoğlu’nun savunmaları alındıktan sonra tanık olarak dinlenmesi hususunda karar verilmesine,

8- Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığının 2014-51 sayılı soruşturma evrakının incelenip iade edilmek üzere istenilmesine,

9- Özkan Çokay’ın suç tarihinde kullandığı 0532 XXXX… numaralı resmi telefonunun ve mevcut ise makamda kullandığı sabit telefonun  ve 0505 XXxx… numaralı şahsi telefonunun, olaydan iki ay öncesinden başlamak üzere olaydan bir ay sonrasını kapsar şekilde HTS kayıtlarının gönderilmesi için ilgili yere yazı yazılmasına,

10- Özkan Çokay müdafisine delillerin bildirilmesi için süre verilmesine, tanık bildirmesi halinde hangi konuda beyanda bulunacağı hususunda dilekçesinde açıklama yapmasının ihtar edilmesine,

11- İstanbul 14.Ağır Ceza Mahkemesine müzekkere yazılarak, davanın gizli olduğu bildirilmek suretiyle ilgili şahıslara ait belge ve evrakların hangi nedenle istenildiğinin sorulmasına,

12-Bir kısım sanıklar müdafilerinin ortak olduğu, CMK 152-1 maddesi gereğince menfaatlerinin birbiriyle çelişmesi halinde hangi sanığı tercih edeceği hususta beyanda bulunmaları için de ortak olan müdafilere süre verilmesine,

13-Sanıkların tutukluluk durumlarında değişiklik yapılmamasına yer olmayıp, tahliye taleplerinin reddiyle tutukluluk hallerinin devamına,

14- Tutuklu sanıkların duruşmada hazır bulunmaları için  bulundukları cezaevine müzekkere yazılmasına,

15- İş bu kararın tutuklu sanık yakınlarına bildirilmesine,

16- Bir kısım sanıklar müdafii Alp Değer Tanrıverdi’nin suç duyurusuna ilişkin olarak dairemizce karar verilmesine yer olmayıp, yetkili mercilere başvurmakta muhtariyetine,

17- tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin CMK 108.maddesi gereğince duruşmasız olarak 24-12-2015 günü değerlendirilmesine,

18- bu nedenle duruşmanın 6 Ocak 2016 gününe bırakılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

2 General ve 1 Albay’ın tutuklanması

Öte yandan, İstanbul’da 2 general ve 1 Albay’ın gizli tanık beyanına dayanarak tutuklanması yetki tartışmasını da beraberinde getirdi. 2802 sayılı yasanın 85-86 maddeleri uyarınca “ Savcılarla aynı suça iştirak edenler onlarla aynı soruşturma ve kovuşturmaya tabidir” hükmünün ihlal edildiği tartışmasını da beraberinde getirdi. Savcılarla birlikte yargılanan Özkan Çokay söz konusu yasa uyarınca savcılarla birlikte Ağır Ceza Mahkemesinde sorgulanarak tutuklanmış ve onlarla birlikte Yargıtay’da yargılanmıştı. 2802 sayılı yasanın 85-86.maddelerine göre, generaller ve albay da yetkili ağır ceza mahkemesinde sorgulanıp, savcılarla aynı soruşturmaya tabi olmaları gerekirken, sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı.